HISTORIA

     Gotycki kościół śś. Apostołów Piotra i Pawła w Morągu (kościół farny) pochodzi z XIV wieku. Jest to trzynawowa pseudobazylika, z nawą główna bez okien i z wyodrębnionym prezbiterium. Budowę świątyni rozpoczęto w latach 1305 - 1312, budowana i rozbudowywana aż do XVI wieku.

    Na jego bocznych ścianach przetrwał zespół średniowiecznych malowideł figuralnych. W prezbiterium znajduje się również kilka płyt nagrobnych członków rodziny Dohnów, zmarłych w XVI stuleciu. Ołtarz główny pochodzi z 1690 i został wykonany przez norymberskiego artystę snycerza Gellerta, który wykonał dla kościoła również baptysterium, zniszczone w czasie II wojny światowej (przetrwały jedynie fragmenty w postaci ław utworzonych z części baptysterium).

    W nawach bocznych znajdują się sklepienia kryształowe z 1505 roku. Na bocznej ścianie kościoła, zawieszony w prezbiterium, wisi czternastowieczny wczesnogotycki krucyfiks mistyczny nadnaturalnych rozmiarów. W kościele znajduje się także barokowa ambona, oraz prospekt organowy z 1705 r. wykonany w miejscowym warsztacie rodziny Obuchów (odrestaurowany w l. 90. XX w.). Ołtarze boczne, uszkodzone w czasie II wojny światowej, zostały odrestaurowane po 1945 r.

    Kościół góruje ponad panoramą miasta przestrzennie i symbolicznie, zawierając w swych starych murach tajemnicę upływającego czasu, narodów i osób, które zanosiły w nim swoje modlitwy. Gdyby te mury mogły mówić, opowiedziałyby historię pożaru miasta z roku 1414, kiedy to Kościół ocalał jako jedyna budowla. Tutaj rozmawiali z Bogiem władcy zakonu krzyżackiego, między innymi: Wielki Mistrz Zakonu Henryk Reuss von Plauen. W tej świątyni wznoszone modlitwy podczas zarazy w 1427 roku i epidemii dżumy w 1709.

    24 września 1697 roku płomienie pożaru ponownie strawiły sąsiedztwo Kościoła. Ocalał tylko Kościół i zamek. W czasach wojny siedmioletniej w świątyni odprawiane były nabożeństwa dla Rosjan. Francuzi w styczniu 1807 roku zamienili Kościół na szpital i magazyn słomy. 17 stycznia 1818 roku podczas trzęsienia ziemi została uszkodzona wieża kościelna. Wśród niewielu zabudowań z pożogi wojennej zakończonej w roku 1945 szczęśliwie ocalał też Kościół. Zmienne koleje historii wpływały także na wygląd Kościoła. Po hołdzie pruskim w 1525 roku i sekularyzacji zakonu świątynia morąska została przejęta przez protestantów. Około roku 1550 w Kościele brakowało miejsca dla gromadzących się na modlitwie. Zbudowano więc w nawach bocznych empory, czyli górne galerie oparte na wspornikach. Każdemu cechowi przydzielona została empora, tak zwany chór szewski, ślusarski, kowalski, dla browarników. Ściany i parapety tych empor pokryte zostały obrazami i cytatami biblijnymi związanymi z danym cechem rzemieślniczym. W 1807 roku do świątyni dobudowano nową kaplicę.

     Podczas kampanii zimowej spłonął Kościół w Łącznie (Wiese). Z powodu zbyt skromnych funduszy zrezygnowano wówczas z odbudowy świątyni w wiosce. W zamian stworzono miejsce dla mieszkańców tej wsi w Kościele śś. Apostołów Piotra i Pawła w Morągu, dobudowując do niego po stronie południowej kaplicę. W Kościele przeprowadzono szereg prac remontowych w roku 1856. Wymienione konstrukcje dachu z oszalowaniem, zostały wstawione nowe drzwi i okna. W roku 1895 w nawie głównej płaski sufit z desek zastąpiło gipsowe, pozorne sklepienie gwiaździste.

   Świątynia została poważnie zniszczona w czasie II wojny światowej, następnie odrestaurowana i przekazana parafii katolickiej. Usunięto wówczas empory i poddano konserwacji zespół średniowiecznych malowideł ściennych

     Po II wojnie światowej Kościół powrócił w ręce katolików i jak u swego zarania, jest pod wezwaniem śś. Apostołów Piotra i Pawła. Jednak istniejąca przy tym Kościele od 6 lipca 1945 roku parafia rzymskokatolicka nosi wezwanie św. Józefa. Swój tytuł obecna parafia odziedziczyła po utworzonej 25 listopada 1903 roku rzymskokatolickiej parafii św. Józefa, której Kościołem parafialnym był Kościół św. Józefa zbudowany w roku 1893 w pobliżu dworca kolejowego (dzisiejsza ulica Kwiatowa 3 i 5). Kościół ten w roku 1945 został podpalony przez wkraczające do Morąga wojska radzieckie, pod pretekstem rzekomego ich ostrzelania z wież Kościoła.

     PARAFIA ŚW. JÓZEFA

     Pierwszym proboszczem Polakiem w parafii rzymskokatolickiej św. Józefa przy kościele śś. Apostołów Piotra i Pawła, po zakończeniu II wojny światowej, został Ks. Emanuel Muzyka - franciszkanin. Zaraz po objęciu parafii Ksiądz Proboszcz rozpoczął prace remontowe. O wszystkich swoich poczynaniach, obawach i trudnościach napisał w kronice parafialnej. W roku 1946 usunął empory zasłaniające światło w nawach bocznych i założył podtynkową instalację elektryczną. W 1948 roku dzięki jego staraniom odkryto w całości freski w Kościele i przeprowadzono ich konserwację. Kościół św. Piotra i Pawła, ten najcenniejszy zabytek Morąga, obecnie przeżywa swój prawdziwy renesans. W ciągu ostatnich lat w jego wyglądzie zewnętrznym i wewnętrznym zaszły korzystne zmiany. Aktualnie trwają prace konserwatorskie przy elewacji kościoła, mające na celu przywrócenie piękna świątyni.

    PROBOSZCZOWIE PARAFII

                                      PO ROKU 1945 (przy Kościele św. Piotra i Pawła)